Jemi 42 ýurt ýa-da sebit gyzzyrma keseline ýetdi
Bütindünýä saglygy goraýyş guramasy Azerbaýjany we Täjigistany öz sebitlerinde gyzzyrma keselini ýok etmek üçin tassyklady.Şahadatnama, iki ýurduň bu keseli ýok etmek üçin dowam eden tagallalaryndan soň.
Bütindünýä saglygy goraýyş guramasynyň baş müdiri doktor Tedros Adhanom Gebreýsus: "Azerbaýjanyň we Täjigistanyň halky we hökümetleri gyzzyrmany ýok etmek üçin uzak we köp işlediler" -diýdi."Bu üstünlik, dogry çeşmeler we syýasy ygrarlylyk bilen gyzzyrmany ýok etmegiň mümkindigini ýene bir subut edýär.Beýleki ýurtlaryň tejribelerinden öwrenip biljekdigine umyt edýärin ".
Gyzzyrma keseliniň ýok edilmegi baradaky şahadatnama, BSGG tarapyndan bir ýurtda gyzzyrma ýok statusynyň resmi taýdan ykrar edilmegidir.Bu şahadatnama, bir ýurt Anofel çybynlary tarapyndan ýerli gyzzyrma keseliniň soňky üç ýylda tutuş ýurt boýunça kesilendigini berk we ygtybarly subutnamalar bilen görkezen mahaly berilýär.Şeýle hem bir ýurt ýaýlymyň gaýtadan dikeldilmeginiň öňüni almak ukybyny görkezmelidir.
“Azerbaýjan bilen Täjigistanda gazanylan üstünlik, dowamly maýa goýumlary we saglygy goraýyş işgärleriniň yhlasy bilen, ysytma keseliniň öňüni almak, ir ýüze çykarmak we bejermek bilen mümkindi.Bütindünýä saglygy goraýyş guramasynyň Europeanewropa sebiti, dünýäde gyzzyrma ýok bolan ilkinji sebit bolmak üçin iki ädim ýakynlaşdy "-diýdi.
Azerbaýjan 2012-nji ýylda we 2014-nji ýylda Täjigistanda ýerli ýokaşan Plazmodium wivaks (P.vivax) gyzzyrma keseliniň soňky ýagdaýyny anyklady. Şu günki habarnamada jemi 41 ýurt we 1 sebit Bütindünýä saglygy goraýyş guramasy tarapyndan gyzzyrma ýok diýlip tassyklandy, şol sanda 21 ýurt Europeanewropa sebiti.
Saglygy goraýyşyň ähliumumy gurşawyna we gyzzyrma garşy göreş
Azerbaýjanda we Täjigistanda gyzzyrma garşy göreş tagallalary hökümetlere wagtyň geçmegi bilen keseli ýok etmäge we gyzzyrma ýok statusyny saklamaga mümkinçilik berýän birnäçe maýa goýumlary we jemgyýetçilik saglygy syýasaty arkaly güýçlendirildi.
Alty onýyllygyň dowamynda iki hökümet hemmetaraplaýyn başlangyç saglygy goramagy kepillendirýärler.Gyzzyrma garşy gönükdirilen çäreleri güýçli goldaýarlar, mysal üçin, öýleriň içki diwarlaryna insektisidler bilen sepmek, ähli hadysalary ir ýüze çykarmak we bejermek, gyzzyrma ýok etmek bilen meşgullanýan ähli saglyk işgärleriniň başarnyklaryny we ukyplaryny saklamak ýaly öňüni alyş çäreleri.
Azerbaýjan we Täjigistan, gyzzyrma keseline gözegçilik etmek boýunça milli elektron ulgamlaryny ulanýarlar, bu hadysalary hakyky wagtda anyklamagy üpjün edýär we ýokançlygyň ýerli ýa-da import edilendigini anyklamak üçin çalt gözleglere mümkinçilik berýär.Goşmaça çäreler, çybyn iýýän balyk ýaly liçinkalara gözegçilik etmegiň biologiki usullaryny we gyzzyrma wektorlaryny azaltmak üçin suw dolandyryş çärelerini öz içine alýar.
1920-nji ýyllardan bäri Täjigistan ykdysadyýetiniň ep-esli bölegi we az mukdarda Azerbaýjanyň ekerançylyk önümçiligine, esasanam gymmatly pagta we tüwi eksportyna baglydy.
Iki ýurtda-da oba hojalygyny suwarmak ulgamlary işçiler üçin gyzzyrma howpuny döredipdi.Iki ýurt hem saglygy goraýyş ulgamynda gyzzyrma keselini anyklamak we bejermek üçin mugt elýeterlilik bermek arkaly oba hojalygynyň işgärlerini goramak üçin ulgamlary döretdiler.
Gyzzyrma gözegçilik gullugynyň işgärleri ýokaşan işçileri derrew antimalarial dermanlar bilen barlamak, anyklamak we bejermek, daşky gurşaw, entomologiki we epidemiologiki töwekgelçilik faktorlaryna gözegçilik etmek we baha bermek ukybyna eýedir.Goşmaça maksatnama çäreleri, insektisidleriň wektor gözegçiligi üçin paýhasly ulanylyşyna yzygiderli baha bermegi, suw dolandyryş ulgamlaryny ornaşdyrmagy we gyzzyrma keseliniň öňüni almaklygy öwretmegi öz içine alýar.
Iş wagty: Mart-29-2023